Ethiopia, you'll never walk alone

Allereerst bedankt voor al jullie lieve, warme em ludieke reacties die we via de mail, Facebook en onze site steeds weer met veel plezier lezen. Erg leuk om ook van jullie te
horen!

Nadat tijdens de hongersnood van 1984 de verschrikkelijke beelden van hongerbuikjes en verhongerde lijken langs de weg de wereld over werden geslingerd, leek Ethiopië niet meer van dit stigma af te komen. Niet veel mensen denken bij Ethiopië aan een reisbestemming. En dat, terwijl dit een van de meest veilige, stabiele, groene en mooie landen van Afrika is. Wij besteedden een kleine twee weken aan een uit de hand gelopen stop-over in dit prachtige land.


Lalibela

‘Lalibela groeide op in de stad Roha, waar zijn broer koning was. Er werd gezegd dat de bijen hem een succesvolle toekomst voorspelden (in Ethiopië heerst de overtuiging dat bijen in een droom succes, sociale voorspoed en rijkdom kunnen voorspellen). De koning, jaloers gemaakt door de voorspellingen over zijn broer probeerde Lalibela te vergiftigen, maar het gif bracht hem enkel in een diepe slaap die drie dagen duurde. Gedurende zijn slaap nam een engel zijn ziel mee naar de hemel en toonde hem de kerken die hij zou gaan bouwen. Terug op aarde, vluchtte hij uit angst voor zijn broer naar Jeruzalem. Geïntrigeerd door de gebouwen die hij daar aantrof keerde Lalibela terug naar Ethiopië en bouwde zijn nieuwe heilige stad.’

De kerken van Lalibela lagen verstopt in de rotsgrond. Ze waren veelal uit de rotsen gekerfd en aan alle kanten door een schacht gescheiden van de rotswand. Het leuke van Lalibela was, dat de kerken nog steeds aktief in gebruik waren. Wanneer je door de kerken of de ondergrondse gangenstelsels liep trof je biddende pelgrims aan of een priester die je graag even inzegende. Enkele priesters leefden zelfs in de grotwoningen tussen de kerken in. s Avonds vond vaak een ceremonie plaats waarbij op het ritme van Afrikaanse drums de christelijke gebeden gepreveld werden, een aparte combinatie!

In Lalibela hoefde je voor malaria niet bang te zijn, het lag op ruim 2000 meter hoogte. Er heerste wel een andere plaaggeest: vlooien. Guy werd met zo’n 150 beten duidelijk het grootste slachtoffer van dit zinloos geweld. Carolein kwam er met een beet op haar scheenbeen duidelijk bekaaider van af.

In de straten van de stad liep je nooit alleen. Iedere toerist werd standaard omringd door een groep scholieren die meeliepen naar waar je ook naartoe ging. De meeste kinderen vonden dit gewoon spannend, of ze wilden laten horen dat ze alle Europese hoofdsteden uit hun hoofd kenden.


Over Ethiopische koffie en minstreels

In Bahir Dar bezochten we het grootste meer van Ethiopië, dat met name bekend was vanwege de eeuwenoude kloosters die op de eilandjes gebouwd waren. Verder zagen we de Blue Nile Falls, die vanwege het recente regenseizoen in al hun pracht aanschouwd konden worden.

Ethiopië heeft natuurlijk koffie als exportproduct nummer 1. Guy verheugde zich dan ook meerdere malen per dag op een paar slokjes van het zwarte goud. Tijdens 1 van deze momenten proefde hij ineens een vast, harig stukje tussen zijn tanden. Voor hij het in de gaten had viste hij zo een kakkerlak uit zijn mond. Toen hij de bediening vroeg of dit het geheim van de kok was werd geenszins verbaasd gereageerd. Het dode beest werd afgevoerd en zonder blikken of blozen werd er een nieuw kopje voorgezet.

Het nachtleven van Ethiopië kende een wel heel bijzonder entertainment: Azmari’s. Gebaseerd op minstreels uit de middeleeuwen zingen ze amusante verzen en spelen ze op een masenko (een viool met maar 1 snaar). In de kroeg zaten mensen hutje-mutje op een stoeltje of kratje. We verstonden er natuurlijk niets van maar omdat de hele kroeg schaterde van het lachen werd het vanzelf vermakelijk. Als enige blanken werden wij natuurlijk het spotpunt van de eerste grappen. De optredens werden afgewisseld met een jonge zanger en een danseres die het publiek de dansvloer op probeerden te trekken door de iskista te dansen. Hierbij worden de schouders ritmisch op en neer geschud terwijl heupen en benen volledig stilstaan. De jongen zong alsof zijn ballen tussen een bankschroef zaten, een hoog frequent geluid vulde de bar. Ook Carolein werd door één van de danseressen de vloer opgetrokken tot vertier van Guy en de rest van de bar. We zagen hier een levensvreugd die we in het hele Midden-Oosten nog niet hadden gezien.


Into the wild

Via Tesfa, een organisatie die een samenwerking tot stand brengt tussen toeristen en locale berggemeenschappen, maakten we een trekking van drie dagen door de bergen. We sliepen in locale hutjes, terwijl mensen van de ‘communities’ ons eten voorbereidden en onze tochten uitstippelden. In ruil hiervoor ging ons geld naar de ontwikkeling van hun dorpen.
Langs een prachtige route, die voor veel mensen een dagelijkse tocht naar de markt was, passeerden we voortdurend bergdorpjes en kinderen met hun kuddes ezels, runderen of geiten. Op de bergwanden naast ons kropen soms grote groepen gelada baboons. Deze harige brutale apen werden ook wel ‘bleeding heart baboons’ genoemd. Op hun borstkas hadden alle mannetjes een rode kale plek. De kleur van deze plek gaf de mate van opwinding aan, als een soort seksuele barometer. Telkens als de dorpskinderen in de gaten kregen dater blanke mensen voorbij het dorp liepen stormden ze hun hutjes uit om te zwaaien en een eindeloos ‘hellohellohello…’ te schreeuwen, alsof hun leven er vanaf hing. Doordat deze echolalie zich als een soort ‘wave’ door de dorpjes verplaatste hoorden de kinderen uit de volgende dorpjes ons al van verre naderen en stonden ze al klaar voor we überhaupt gearriveerd waren. Veel kinderen hadden hun hoofd aan de zijkant helemaal kaalgeschoren tegen de luizen. Bovenop werd altijd een pluk haren op hun plek gelaten ‘zodat God een handvat heeft om hen naar de hemel te tillen, mocht dat nodig zijn’. Zo klauterden we gestaag omhoog naar het kamp, dat op de rand van een bergplateau over de hele vallei, ruim een kilometer lager uitkeek. Zelfs het toilet had een opening in de muur, om van de schone vergezichten te genieten tijdens de boodschap. We sliepen in tukuls, de ronde hutjes, met erin niet meer dan een stenen verhoging waarop een dun matrasje lag.

WAARSCHUWING: De volgende alinea is niet geschikt voor de gevoelige lezer en vegetariërs

Tijdens de tocht werd gevraagd of wij een schaap wilden kopen. Voor het schamele bedrag van 13 euro sponsorden we hiermee de gemeenschap en bezorgden we de gidsen een feestmaaltijd. Op deze manier maakten we kennis met een bijzondere locale traditie: Onder luid gelach en gepraat werd het schaap uit een nabijgelegen dorpje gehaald, werden de pootjes aan elkaar gebonden en werd met een scherp mes vanaf de kin tot in de halsslagader gesneden. Het zielige diner maakte nog nog een laatste stuiptrekking tot groot vermaak van onze butchers. Ze moesten tevens heel hard lachen om onze twijfelende blikken. Met chirurgische precisie werd de huid rondom de pootjes vrijgeprepareerd. Men maakte handig gebruik van één van de hutjes door met een touw het kadaver omhoog te takelen. Zo kon de wollen huid in zijn geheel over de kop van het beest afgetrokken worden. Na het villen werden de darmen kundig leeggeduwd, schoongemaakt en met alle andere organen en vlees in een grote bak gegooid. De nieren werden als voorgerecht ter plekke gesneden en rauw opgegeten. Vrolijk zingend werden de oogbollen uit de gevilde schedel gelepeld zodat de kop later nog afgekluifd kon worden. Het bloed werd uitgestrooid voor de gieren. Vooral het plezier dat de mensen erbij hadden, terwijl hun handen en voeten onder het schapenbloed zaten, was een bijzondere gewaarwording. Hun dankbaarheid was bij de maaltijd duidelijk zichtbaar. Tijdens het afkluiven werd er plotseling hard gelachen en naar ons gewezen. Toen we onze gids vroegen wat er zo grappig was zei hij dat de rest had besloten dat dit feestmaal ter gelegenheid moest zijn van ons huwelijk.

Omdat de eerste dag klimmen voor Carolein al een behoorlijke beproeving was geweest besloot zij de tweede dag door te brengen in het toeristenkamp. Terwijl Guy als training voor zijn beklimming van de Kilimanjaro (zie volgende verhaal) een koninginnentocht liep tot 4300 meter hoogte, verdeeld over 45 prachtige kilometers, kwam de kampmanager voor Carolein met een leuk alternatief. Ze kon meegaan naar de village in de buurt en daar koeienmelk gaan proeven bij de locals. ‘s Ochtends werd ze door drie locals naar de village gebracht. Een klein meisje van 10, dat zich ‘s ochtends bij de groep gevoegd had, bleef alleen achter in het kamp. Later bleek dat zij in haar eentje op het kamp moest passen. Onvoorstelbaar, er was niets of niemand in de verre omtrek te bekennen en de dichtsbijzijnde village was meer dan een half uur lopen. Hier in Ethiopië is dit de normale gang van zaken. Kinderen werken als volwassenen en hebben grote verantwoordelijkheden. Dat dit nog niets was bleek later onderweg naar de village toen er herdertje tussen de 3 en 6 met hun vee voorbijkwamen. Een volwassene was hier nergens te bespeuren. ‘Hello, hello, hello’, werd er wederom geroepen en ze wilden om de beurt op de foto. Je zou denken dat spelende kinderen alles om zich heen vergaten maar deze kinderen hielden hun vee nauwlettend in de gaten. Bij de village waren de vrouwen op het land aan het werk. Het land werd bemest. Bakken koeienstront werden aangevoerd en handmatig over het land uitgesmeerd. Ook deze mensen wilden graag een foto van zichzelf bekijken, met handen vol poep rijkten ze naar onze camera. Eenmaal aangekomen werd Carolein uitgenodigd in het huis van de locals. Een hutje van 9 vierkante meter waar mensen en vee samenleefden, waar gekookt, gegeten en geslapen werd, en dit alles op de koude moddergrond (in Ethiopië in de bergen kan het goed koud worden en met name ‘s nachts kan de temperatuur wel tot het vriespunt dalen). In het midden van het hutje was een vuurtje gemaakt en hierop werd de melk klaargestoomd. In plaats van een beetje proeven kreeg ze een overvolle grote beker in haar hand gedrukt. Ze nam een slok van de melk. Dit was geen gewone koeienmelk maar gefermenteerde melk, dikke zure klonters vulden haar mond. Ze maakte kennis met de Ethiopische gastvrijheid want toen ze net een paar slokken had weggewerkt dreigde de beker weer bijgevuld te worden. Gelukkig verlosten de popelende kinderen haar van het onsmakelijke goedje. Na dit culinaire hoogstandje ging de reis weer terug naar ons kamp.

Daar sliepen we nog een nacht in de ijzige kou voor de afdaling werd ingezet. Het waren een paar mooie dagen geweest.

Met Ethiopian Airlines vlogen we via Addis Ababa naar Tanzania, klaar voor onze reis van 2 maanden door Oost-Afrika. Maar daarover volgende keer meer…

Liefs, Carolein en Guy